02 อุปกรณ์เบื้องต้นในการเย็บหนัง

เมื่อเลือกหนังได้แล้ว หลายคนก็อยากรู้ว่าต้องใช้อะไรบ้างในการเย็บหนังเพื่อทำชิ้นงานสักอันหนึ่ง

จริงๆอุปกรณ์มีหลากหลายมาก แล้วแต่ว่าช่างหนังแต่ละคนถนัดแบบไหน และให้ความสำคัญกับกรรมวิธีผลิตแค่ไหน ซึ่งทาง TM เพื่อนรักช่างหนังใช้อุปกรณ์ญี่ปุ่นมากกว่า 90% เลยในการทำชิ้นงาน จึงขอยึดหลักในการแชร์ความรู้ในบทความนี้ในแนวทางของ TM เอง

ซึ่งในบทความนี้จะนำเสนอภาพรวมของอุปกรณ์ “ที่ควรต้องมีเพื่อเริ่มต้น” เพราะจริงๆอุปกรณ์ทำงานหนังมีเยอะกว่านี้มาก แต่ถ้าคัดเอาที่จำเป็นจริงๆเพื่อจำกัดงบและทำเป็นชิ้นงานได้ ก็น่าจะมีครบในบทความนี้ แต่ขอยังไม่ลงรายละเอียดในการใช้งานในแต่ละอันนะ เพราะเดี๋ยวจะยาวเกินไป

อุปกรณ์พื้นฐานที่ช่างหนังต้องมี

1. อุปกรณ์ร่างแบบ

โดยปกติ ช่างหนังจะขึ้นแบบเป็นส่วนประกอบของหนังแต่ละชิ้น โดยร่างลงบนกระดาษเทา-ขาวหรือกระดาษที่มีความแข็งสักหน่อย แล้วนำมาทาบลงไปที่หนัง โดยใช้ Awl Diamond หรือ Awl Round ขีดแทนปากกาลงไปบนหนังให้เป็นรอย หรืออาจใช้ปากกาเขียนหนังโดยเฉพาะก็ได้ มีขายทั่วไป เป็นปากกาที่เขียนลงบนหนังแล้วสามารถใช้ก้อนยางลบออกไปได้ในภายหลังโดยไม่ทิ้งรอย

2. อุปกรณ์ตัดหนัง

หลังจากร่างแบบบนหนังแล้ว ก็ใช้คัตเตอร์ที่มีความคมเยอะๆ คุณภาพดีๆ (เหมือนในรูป เป็นของญีปุ่่น) สามารถกดล็อคใบมีดได้ใช้ตัดตามแบบร่าง หรือในกรณีที่มีความชำนาญในการใช้มีดตัดหนังโดยเฉพาะ ก็สามารถใช้มีดตัดหนังได้เช่นกัน (ผมแนะนำเป็นคัตเตอร์ เพราะถนัดมือกว่า หาซื้อง่ายกว่า และเหมาะกับผู้เริ่มต้น) โดยในบางครั้งควรใช้ร่วมกับไม้ฟุตเหล็กตามภาพ (แนะนำให้เป็นเหล็ก เพราะถ้าเป็นพลาสติก คัตเตอร์หรือมีดจะกินเนื้อไม้บรรทัด ทำให้เบี้ยว)

3. อุปกรณ์ตีเส้นเย็บ

เมื่อตัดหนังออกมาแล้ว เราจะเริ่มตีเส้นจุดที่เราจะเย็บ ซึ่งเราจะใช้ “ที่ตีเส้น” แบบในรูป สามารถปรับระยะได้ ซึ่งระยะที่ปรับแล้วแต่ว่าเราจะให้มีความห่างจากขอบหนังมากน้อยเท่าไหร่ในแต่ละชิ้นงานที่แตกต่างกัน

4. อุปกรณ์ตอกรูเย็บ

อุปกรณ์ที่ควรต้องมี คือ

• ค้อน – แนะนำเป็นค้อนไม้ที่หุ้มด้วยแผ่นหนัง (จะได้ถนอมค้อน ไม่แตก ไม่ชำรุดเวลาใช้ไปนานๆ)
• ส้อมตอก – มีหลายแบบ มีหลายขนาด แนะนำให้ซื้อแบบ 4 ซี่และ 2 ซี่ (ถ้างบเหลือๆ จะซื้อครบชุดก็ได้ ไม่ว่ากัน) แต่ส่วนใหญ่จะใช้ 2 อันนี้บ่อย
• Awl Diamond / Awl Round – อันนี้ซื้อมาแล้วใช้ได้สองอย่างเลย ทั้งร่างแบบและเจาะรูเย็บ

5. อุปกรณ์เย็บ

อุปกรณ์ที่ควรต้องมี คือ

• กาว – มีสองแบบ – กาวยาง และกาวขาวสำหรับทาหนังเพื่อประกบหนังเข้าด้วยกันก่อนที่เราจะเย็บ ซึ่งกาวขาวจะเหม็นน้อยกว่า (แทบไม่มีกลิ่น) แต่กาวสองอย่างนี้คุณสมบัติต่างกัน คือ กาวยางหลังทาลงไปจะมีระยะเวลาให้เรานานกว่ากาวขาว (มันแห้งช้า) เหมาะกับการใช้ในชิ้นงานพื้นที่ใหญ่ๆ เพราะเวลาทาพื้นที่ใหญ่ๆ เยอะๆ กว่าจะทาทั่วมันใช้เวลา , ส่วนกาวขาวเหมาะกับงานเล็กๆ เพราะมันแห้งเร็ว
• ไม้ปาดกาว – มีหลายขนาด แนะนำให้ซื้อทั้งใหญ่และเล็ก เพราะเหมาะกับพื้นที่ต่างกัน (เล็กใช้กับพื้นที่น้อย, ใหญ่ใช้กับพื้นที่เยอะ)
• เข็มเย็บหนัง – มีหลายเบอร์ แล้วแต่ว่าเราจะใช้ด้ายเบอร์อะไรด้วย (ซื้อเบอร์ 4 ปลอดภัยสุด)
• ด้ายเทียนเย็บหนัง – มีหลายยี่ห้อหลายเบอร์ (แต่ละเบอร์มีความหนาต่างกัน) แต่แนะนำให้ซื้อด้ายเทียนนอก สวยกว่า ดีกว่า ลื่นกว่า และด้ายมีความสม่ำเสมอ
• ไฟแช็ค – หลังเย็บเสร็จ ตัดด้าย เราต้องใช้ไฟแช็คในการลนด้ายเทียนเพื่อให้เป็นปมเล็กๆ ไม่ให้ด้ายรันภายหลัง

6. อุปกรณ์ตกแต่ง

อุปกรณ์ที่ควรต้องมี คือ

• กระดาษทราย – ส่วนใหญ่ใช้อยู่ 2 เบอร์ คือ กระดาษทรายน้ำเบอร์ 400 (TOA) เอาไว้ขัดหยาบ เพื่อตกแต่งหนังส่วนเกิน และสามารถกินเนื้อหนังเข้าไปได้เยอะหน่อย เหมาะกับการใช้เพื่อขัดหนังส่วนเกินทิ้ง และกระดาษทรายน้ำเบอร์ 320 (TOA) ที่มีความละเอียดกว่า เอาไว้ขัดเก็บความละเอียดให้เรียบเสมอกันก่อนจบงาน
• ก้อนยางลบรอย – เอาไว้ลบรอยหนังที่ไม่พึงประสงค์ เช่น รอยปากกา รอยเปื้อน (กรณีเปื้อนต้องรีบลบหลังเห็นว่าเปื้อนทันที) รอยคราบกาว เป็นต้น เป็นอุปกรณ์ที่ต้องใช้บ่อยมาก
• ไม้ขัดขอบหนัง – เอาไว้ขัดขอบหนังโดยเฉพาะหนังฟอกฝาด (ขัดแล้วเงาสวยมาก) ใช้ขัดเก็บงานให้เนี้ยบสวย

ไปซื้อเลย !! แล้วเริ่มต้นกับงานหนังกัน !!